ข้อเข่าคลอนแคลน หรือโรคข้อเข่าเสื่อม ตามวัยมักพบในผู้หญิงอายุประมาณ 60 ปี ขึ้นไป และพบเข่าเสื่อมก่อนวัยเพิ่มขึ้นในหมู่หนุ่มสาววัยทำงาน หรือ นักวิ่ง นักฟุตบอลที่ใช้เข่าเยอะ หรือบาดเจ็บที่หัวเข่าบ่อยไม่ใช่เฉพาะในคนที่มีภาวะอ้วนเท่านั้น
Contents
โรคข้อเข่าเสื่อม
สาเหตุ และการรักษา
ข้ออักเสบจากการสวมรองเท้าส้นสูงนานไม่ โรครูมาตอยด์ โรคเกาต์ ผู้ที่นั่งพับเพียบ ขัดสมาธิ คุกเข่า หรือนั่งยองๆ นานๆ เข่าเสื่อมจากอุบัติเหตุ ทำให้เข่าหลวม ดื่มสุรา หรือ สูบบุหรี่จัด ทานยาสเตียรอยด์ ซึ่งเหล่านี้มักทำให้มีอาการปวด อักเสบ บวมแดง ร้อนที่บริเวณข้อ ข้อฝืดตอนเช้าขณะลุกขึ้นยืน มีเสียงในข้อขณะเคลื่อนไหว เมื่อยตึงที่น่อง และข้อพับเข่า ข้อเข่าขัด และเคลื่อนไหวได้ไม่เต็มที่เจ็บเมื่อลงน้ำหนักเวลาเข่าโก่ง
หากทานยาแก้ปวดหรือทำกายภาพบำบัดแล้วไม่หาย ควรปรึกษาแพทย์เฉพาะด้านข้อเข่าเพื่อดูว่าเข่าสึกมากน้อยแค่ไหน หากกระดูกอ่อนผิวข้อสึกทั่วข้อเข่า แพทย์อาจจะแนะนำให้ผ่าตัดเปลี่ยนข้อเข่าเทียม ด้วยคอมพิวเตอร์นำวิถีแบบไม่เจาะกระดูก (Pinless Navigating TKR) ช่วยให้วางตำแหน่งข้อเทียมแม่นยำ ลดการติดเชื้อ หรือกระดูกหักในผู้สูงวัย เมื่อผ่าตัดแล้วหัดเดินในสภาวะไร้น้ำหนักด้วยเครื่อง Alter G.
คนที่มีอาการปวดข้อสามารถออกกำลังกายได้
พญ.ปิยะนุช รักพาณิชย์ กล่าวว่า คนที่มีอาการปวดข้อสามารถออกกำลังกายได้
ต้องเลือกการออกกำลังกายที่เหมาะสม
เช่น นั่งบนเก้าอี้ หลังพิงพนักพิงเก้าอี้แล้วค่อยๆ ยกขาขึ้นช้าๆ จนเข่าเหยียดตรง ค้างไว้ แล้วนับ 1-5 แล้วค่อยๆ เอาขาลงจากนั้นเปลี่ยนมาสลับทำกับขาอีกข้าง ทำซ้ำข้างละ 8-15 ครั้งค่อยหยุดพัก แล้วทำซ้ำใหม่อีก 1 รอบ
เลี่ยงกิจกรรมที่จะทำให้เข่าอักเสบมากยิ่งขึ้น
ได้แก่ การนั่งยองๆ นั่งขัดสมาธิ การขึ้น-ลงบันใดบ่อยๆ เป็นต้น
อีกทั้งควรหลีกเลี่ยงการออกกำลังกายที่มีการลงน้ำหนักที่เข่า เช่น การวิ่ง จ็อกกิง เดิน กิจกรรมที่มีการกระโดด ถีบจักรยาน ซึ่งการออกกำลังกายที่ดีที่สุดสำหรับผู้ปวดเข่า คือ การออกกำลังกายในน้ำ เช่น เดินในน้ำ แอโรบิกในน้ำ เพราะน้ำจะลดแรงกระแทกที่เกิดกับเข่าได้ นอกจากนี้ ยังมีเครื่องออกกำลังกายที่หลีกเลี่ยงการงอเข่าหรือการลงน้ำหนักที่เข่า เช่น air-walker ในช่วงที่ข้อเข่ายังมีปัญหา
ส่วนวิธีที่ง่ายที่สุดโดยที่ไม่ต้องมีอุปกรณ์อะไรมาก คือ ให้ผู้ป๋วยนอนลง แล้วใช้หมอนหรือผ้าม้วนรองไว้ใต้ข้อเข่า วิธีนี้จะทำให้ข้อเข่า งอเล็กน้อยใช้น้ำหนักถ่วงที่ข้อเท้า เมื่อเหยียดเข่าออกก็จะมีแรงต้าน การทำแบบนี้จะทำให้กล้ามเนื้อมัดในสุดแข็งแรงเหมาะกับผู้สูงอายุ
กิจกรรมที่ไม่ควรกระทำสำหรับผู้ป่วยโรคข้อเข่า
ปั่นจักรยาน เพราะถ้าอานเตี้ยข้อเข่าจะงอมากทำให้เสื่อมเร็ว หรือถ้าแรงต้านการขี่จักรยานมากจะทำให้ข้อเข่าอักเสบได้ง่าย
ออกกำลังกายด้วยการวิ่ง เพราะแรงกระแทกจากการวิ่งเป็น 3-10 เท่าของน้ำหนักตัวจะทำให้ข้อเข่าเสื่อมมากขึ้น
ว่ายน้ำท่ากบ ข้อเข่าจะงอมากคล้ายๆขี่จักรยานจะทำให้ข้ออักเสบง่าย
ทีนี้ใครที่มีอาการปวดข้อเข่าก็สบายใจได้แล้วนะคะว่ายังออกกำลังกายได้สบายๆเพียงแต่เลือกให้เหมาะสมเท่านั้นเอง